Pinkshade Jilhano
Salam mga kakasih ko ha agama islam,ini pangasubuh sin tymanghud ko ha agama islam. Aun ini pangasuboh nya.
Harus n usog mamugit ha asawa nya sabab kyabin nya n asawa nya ha hulah sabab n sya nag uusaha ha hulah dugaing, ubos hangkanna nya hbugit n asawa nya pasalan in reason nya napaka batin dh nya na hkadul saran na n napakah kunoh lahil. byahdien n hantang sin hal ha ini.
Uno harus atawa hyalah ini sin agama islam n manjari nya hbugit n asawa nya? pangasubo ko ini ha mga kaguruhan kakasih ko ha agama islam. Magsukol... Magmaap da kuman. ini mabayah humatih.
Jawab:
Ibn Shaakir
Wa alaykumusslam warahmatullahi Wabarakatuhu sis Pinkshade.
Kiyahatihan sin makahati in Objectives of Jurisprudence, lima in taud niya sartah magsunuh-sunuh siya:
1-(Al-deen ) Religion
2-(Al-nafs) Self
3-(Al-aql) Mind
4-(Al-nasl) Family lineage (descent)
5-( Al-mal) Wealth
Laung sin rules of jurisprudence: " Avoiding disadvantage is better than performing benefits."
In nafaqa Batin, haqq sin Asawa, Damikkiyan in nafaqah kabuhi-anan pa mga anak iban Asawa WAJIB. Dayin ha sabab yadtu, pagka' nag-agad in duwa piyangda-akan sin Allahu Ta'aala iban Sunnah sin Rasulullahi (Sallallahu Alayhi Wasallam), way dapat subay mapa-aun muna in hambuuk dayin ha duwa yadtu. Unu marayih in pa-unahun, pagparihala' sin Nafaqa baatin atawa pagparihala' sin tubu' (Kabuhi')?
Na, bang in tiyulak sin Bana mu karna' sin DARURAH (Necessity) sin family niyu, subay mapajatu muna in hambbuk dayin kanila, hasupaya dih kita mahulug pa MAFSADAH (cause of social discord), sabab piyang daakan in pagpaliharah ha lima (5) parakalah dumatung ini (Objectives of Jurisprudence) hasupaya dih kita mahulug pa MAFSADAH (cause of social discord).
Kiyahatihan sin makahati in Objectives of Jurisprudence, lima in taud niya sartah magsunuh-sunuh siya:
1-(Al-deen ) Religion
2-(Al-nafs) Self
3-(Al-aql) Mind
4-(Al-nasl) Family lineage (descent)
5-( Al-mal) Wealth
Laung sin rules of jurisprudence: " Avoiding disadvantage is better than performing benefits."
In pagtinggal sin paglawag napaka (altah) parsababan hikahulug sin manusiyah pa MAFSADAH (cause of social discord). Amu ini in sabab hikalawah sin kabuhih sin manusiyah, sabab bang tinggalan in pagpaliharah sin Al-mal (wealth) tantu dih mabuhih in manusiyah.
In damikkiyan niya ra isab subay maparihala in AL-NASAL (tubuh), daing ha sabab yattu subay in paglawag napaka hika parihalah sin tubu, pasalan bang altah sadja in maparihalah hikabin in Al-nasal (Family lineage or descent) mahulug siya pa MAFSADAH (cause of social discord), biyah na agi sin kamaasan taniyu in altah sugpat sin kabuhih, bang paliharaun muna in paglawag sin kabuhianan sambil kabuhih mara niya pa karayawan, sah bang tinggalan in paglawag sin napaka mara katan pakangian.
Dayin ha sabab yadtu sis Pinkshade, BUKUN yadtu reason in dih niya hikatunay sin haq niya kaymu in hibugit kaw, except amuin hikamula na tuud kaniyu in paghambuuk niyu ha kabuhi' niyu, labi lubah na in pag-agama niyu. Wa laa hawla wa laa quwwata illa billaah. In dayin ha mga hikmat sin paghambuuk pangatayan sin duwa magtiyaun, amuna in papanjarihan sila sin Allahu Ta'aala ha antara' nila "Mawaddatan wa Rahmah" (Paglasa-liyasahi iban pag-ulung-iyulungi).
Ampa in Panghu' natu' Muhammad (Sallallahu Alayhi Wasallam) nag-ibut-ibut tuud amun paparayaw-rayawun in Bana pa ka-asawahan niya.
وَاسْتَوْصُوا بِالنِّسَاءِ خَيْراً ...فَاسْتَوْصُوا بِالنِّسَاءِ خَيْراً » رواه البخاري «
Bang sawpama awn tuud maksud sin Usug, bang mayta' niya hibugit in Asawa niya, subay niya baytaan, hasupaya in Baba-i di' magkasusahan. Nah, bang in maksud niya gumanap, maytah isab kailu hibugit in puun niya, sin nagtataat da isab kaniya?. Andu', maka-ulung in Baba-i iban sin mga Anak niya, bang wayruun na Bana mag-upiksa' kanila. Mataud Usug bihaun ha zaman ini, tiyu'-tiyuh sallah mahinang sin Baba-i, di' makasandal magtuy hibugit in Asawa. Biya' sin sakaula-ula in pag-asawa nila pangina-kinam sadja atawa panayaman sadja?!.
Atawa kan sawkat na in pagtalaq ha lima nila, magtigas-tigas na sila unu-unu in kabayaan nila hinangun nila na ha kaasawahan nila, laung nila: " Wayra san mahinang sin babae yari ra katuh in kunsi' sin pagtalaq minsan san sila magpasparan wayra mahinang nila, biya' sakaula-ula dain hakababaihan na sadja in kasaan di' na sila magkasa', atawa in sakaula-ula wayna tuud kapatut sin babae, atawa bang makasobra na in kaanyahan nila di' na manjari in babae magreport pa sara'?!.
Amu sadja in patumtum namuh ha mga sila kiyasuran sin kuuk in uh nila pagmabugah kamu pa Allahu Taala paawna niyu in kaadilan sumanyang kamu, ha wayruun kaadilan dih natuh mapamarinta in Islam ha hulah taniyu misan pa kitaniyu mag-daraawa na muslim. (Bukun katan tabiya')
In paglasa sin duwa magtiyaun saka-ummulan, bang ha bahasa sin anggalis " Forever " sa lugay nila buhi', ayaw makabu'lak ha pag-unung-unung sin duwa magtiyaun in tiyuh-tiyuh sasalla-an. Bang sawpama awun misunderstanding nila, subay nila pagbissarahan marayaw, bukun, amuin di' na mag-asip atawa magtuy magpalanduh sin dugal sambil mabut na pa pag TALAQ. Awna niyu in paglasa-liyasahi iban pag-ulung-iyulungi ha antara' mu Yaa kaw Bana iban Asawa, iban pagmabuga' kamu pa Allahu Ta'aala, inshaallah successful in married life niyu diy ha Dunya, iban ha adlaw akhirat makapaghambuuk da kamu halaum Surga', bi-idznillah.
Wallahu A'lam bissawab.
