Sunday, August 7, 2011

Maksud / Hati sin pagbahasahun Ramadan

Pangadjian:
Najs Sarail Tahir

ALHAMDULILLAAHI WAHDAH WASSALAATU WASSALAAMU ALA MAN LA NABIYYA BAHDA..

     Puas daing ha sanglit iban pudji pa ALLAHU TAALA sin sataud-taud pananglit iban pamudjihi mapatut ha kabasaran niya, hitukbal sin aku in sarayaw-rayaw salam, panalam salam sin mga Tau Surga' amuna bihan in "ASSALAAMU ALAIKUM WARAHMATULLAAHI WA BARAKAATU".

     Mahuli mangayu' kami kamaapan kaniyu maga kakasi, kanung-nungan sin kami bang ampa bihan kita niyu nakatagna ha pagdihil pangadjian sabab biya' na sin agi daran tarasaw(busy) in manga kaguruhan natu' labi-luba' in classmate niyu ini murid.


     ALHAMDULLILLAH yari kita niyu ha lawman sin bulan mullia, Panghu sin katan bulan amuna in bulan RAMADAAN bulan Puti' lawng sin bahasa. Di hayni manga kakasi kumawa kita niyu maniyu'-tiyu pangadjian amuin manunjuki ha bulan ini. Tagnaan natu' daing ha gamut niya.

In Pangasubu: 
Unu in Pag-iyanun BULAN RAMADAAN? Maita' siya kiyanganan bulan Ramadaan? Hawnu kiyawa' in kalima RAMADAAN ini?

     Di hayni hasupaya kapahaman ta subay kita muwi' pa usulan niya atawa kan ILMU' LUGAH hatiniya ilmu' bahasa Arab.

Mataud in mahna sin Ramadan, nadugaing-dugaing in piyagpaguwaan sin manga Ulaamaul Lugah hapag mahna nila sin kalima RAMADAAN.

1.) In Panagnaan in RAMADAAN siya ISIM (Noun laung sin bahasa English) kiyawa laung nila in kalima ini atawa kan in asal-asal niya MASDAR (root word) niya amuna in "RAMDUN" atawa "RAMDAA`UN".

In mahna sin Ramdun Atawa Ramdaa`un
siya na "HARRUL HIJARAATI MIN SHIDDATI HARRIS SHAMSI".
Hatiniya: Pasu' sin batu atawa kan buhangin(desert) daing ha sabab sin pasu' suga amuin nangalkalan.

Laung sin manga Ulamaah hangkan laung nila siya kiyanganan ramadamaan sabab sin "YARMUDUZ ZUNUWB AY YAHRIQUHA".
Sabab laung niya: Sunugun niya In katan pardusahan sin Manusiya nahinang niya ha laum sin hangputag isa bulan halaum sin hangkatahun, bima'na papasun niya, pakpakun niya in P
pardusan sin Tau nagpupuasa..


2.) In hika duwa pag mahna sin mga ULAMAAUL LUGAH, laung nila in RAMADAAN kawa' daing ha kalima "RAMDU"

In mahna sin "RAMDU" -  MATARUN YAHTIY MIN QIBALIL KHARIYF.
siya laung nila Ulan amuin dumatung siya hawaktu musim pamamakpak sin dahun kakahuyan, pananadjuk sin kakahuyan (Taglagas laung sin Tagalog). Na in ULAN ini dumatung siya ha waktu yaun pagdatung niya pakpakun niya katan sin kadahun-dahunan amuin malugay na namimiyaningan na.

Laung sin manga Ulamaah,  hangkan laung niya ngiyanan siya RAMADAAN sabab "YAGSILUL ABDAANA GUSLAN WA YUTHOHHIRUL QULUWBA TATHIHIYRAN"..
Bimahna:
Hangkan laung niya kiyanganan Ramadan sabab sin "Hugasan niya, lasuwahan niya in pamaranan sin Manusiyah daing ha kakahinang malummi, Ma'siyat pa ALLAH(subhanahu wa ta'ala) iban "YUTAHHIRUL QULUWBA TATHIYRAN" iban sutsihun niya in pangatayan hawa napsu sin manusiya sin sarayaw-rayaw panutsi daing ha manga sakit malummi amun ma'siyat pa ALLAH (subnahu wa ta'ala).


3.) In hikatu laung sin manga Ulamaah in RAMADAAN kawah daing ha kalima "IRMAADUN".

In "IRMAADUN"in mahna niya:
QA`LA ABU AMRU: AL-IRMAADU KULLU MA AWJAAH. 
Yuqaalu: ARMADANIY AY AWJAANIY..
Mahna niya:
In Irmaad laung Abu Amru siya in katan sin masakit atawa kan mahapdus.

Kiyangan laung niya Ramadan sabab in Tau Puasa magnanam siya sin sakit, hapdus duun halaum tiyan niya sabab sin gutas, damikyan tumahay in gunggungan niya, sumakit sabab sin langgang atawa uhaw nakalandu'.

Adapun in JAMAH (Plural) sin kalima Ramadan..
  1. Ramadanaat
  2. Armidatun
  3. Ramadiyna
  4. Armidaa'uh
Amu ini in plural sin Ramadan bang ha luga Arab.

     Patubtubun natu' na di. Amu yan in maniyu-tiyu' hika pasampay sin kami amuna in mahna sin RAMADAAN MIN JIHATIL LUGAH bang ha Lugah atawa bahasa. Insha`ALLAHU TA'ALA bang aun waktu namu' balik, kawaun natuh isab in manga Mahna sin Ramadan bang ha Sara'


Jazakumullahu khairan, taqabbalallahu minna wa minkum.. Allahu Ahlam bissawaab. 

Salam kasilasa pakatan..