Pangadji'an:
Sansibar Jamahali
Sansibar Jamahali
AMMAL IBADAT HA PANAGNAAN HANGPU' ADLAW SIN BULAN HADJI'
بسم الله الرحمن الرحيم
In panagnaan hangpuh (10) adlaw sin bulan dhul hijja amuna in dayn ha mga musim sin pag-taat iban pag-ibadat pa Allahutaala amuin piyabiddah sin Allahutaala in karayawan niya ha karayawan sin dugaing adlaw. Ha sabda sin Rasulullah -sallallahu alayhi wasallam-:
فعن ابن عباس رضي الله عنهما ، عن النبي صلى الله عليه وسلم قال : ( ما من أيام العمل الصالح فيهن أحب إلى الله منه في هذه الأيام العشر . قالوا ولا الجهاد في سبيل الله !! قال : ولا الجهاد في سبيل الله ، إلا رجل خرج بنفسه وماله ولم يرجع من ذلك بشيء ) أخرجه البخاري 2/457 .
Kiyariwayat dayn kan Ibnu Abbas -radiyallahu anhuma- dayn ha nabi Mohammad -sallallahu alayhi wasallam- nag-sabda: "Wayruun na ammal saleh ( kakahinang marayaw) kalasahan sin Allahu taala dayn sin panagnaan hangpuh adlaw ini. Namung sila misan pa jihad fie sabilillah!! Nag-sabda siya: misan pa jihad fie sabilillah, bat malaingkan amura in usug gimuwah (magjihad) sin ginhawa baran niya iban sin pangalta' niya ubus di' na makabalik hangsulag unu-unu ( hatiniya nashahid sya saltah kiyapaggastu niya in pangaltah niya nag jihad)". Kiyariwayat hi Bukhari.
In dalil ini manudlui katu' sin kahalga' sin hangpuh adlaw panagnaan sin bulan hadji' karna' nakabiddah siya ha katan adlaw piyapanjari sin Allahutaala. In hangpuh adlaw panaagnaan sin bulan ini labi pa apdal dayn sin panagnaan hangpuh adlaw sin ramadan, sumagawa' in hangpu' kahinapusan dum sin bulan ramadan labi sab apdal dayn sin hangpu' dum sin bulan hadji' sabab sin awun duun pagtawagun dum laylatul qadar nakabidda' in karayawan nya ha katan dum.
Ha sabab daindittu subay tuud in muslim ha bulan ini mag-tawbat pa Allahutaala sin tawbatan nasuha', sarta' pataurun in ammal saleh ( kakahinang ammal ibadat) sarta' hinangun in mga kakahinang ini:
1. PAG-PUASA
Sunnat ha muslim in mamuasa sin siyam adlaw sin bulan dhul hijja, sabab in nabi Mohamad-sallallahu alayhi wasallam- dih tuud mag bati' laul magpataud sin ibadat ha panagnaan hangpu' adlaw sin bulan, iban in pag puasa dyn ha mga sarayaw rayaw ibadat amuin pini' sin Allahutaala ha ginhawa baran niya biya' sin nasabbut niya ha hadeeth qudsi:
" قال الله : كل عمل بني آدم له إلا الصيام فإنه لي وأنا أجزي به " أخرجه البخاري
Parman sin Allahutaala : " katan kakahinang sin anak-apu' Adam kaniya bat malaingkan in puasa kaku' iban aku in tumungbas kaniya". Kiyariwayat hi Bukhari.
Mattan tuud in kaawnan sin nabi Mohammad-sallallahu alayhi wasallam- magpuasa siya ha siyam adlaw sin bulan hadji':
فعن هنيدة بن خالد عن امرأته عن بعض أزواج النبي صلى الله عليه وسلم قالت : كان النبي صلى الله عليه وسلم يصوم تسع ذي الحجة ويوم عاشوراء وثلاثة أيام من كل شهر . أول اثنين من الشهر وخميسين " أخرجه النسائي 4/205 وأبو داود وصححه الألباني في صحيح أبي داود 2/462 .
Kiyabayta' hi Hunayda Bin Khalid, dayn ha asawa nya, dayn ha asawa sin nabi-sallallahu alayhi wasallam namung: " In kaawnan sin nabi -sallallahu alayhi wasallam- magpuasa siya siyam adlaw sin bulan hadji', iban adlaw ashura', iban 3 adlaw ha katan bulan: panagnaan isnin sin bulan iban duwa hammis". Kiyariwayat hi nasa'e iban hi Abu Dawud, lawung hi Sheikh Albani in hadeeth ini saheh.
2. PAGPATAUD SIN TAHMID (Alhamdulillah), TAHLIL (La-ilaha-illallah), iban TAKBIR (Allahu Akbar)
Sunnat in magpataud sin tahmid, tahlil, takbir, iban tasbi ha hikahangpu' adlaw sin bulan hadji'. Patanugun siya ha masjid, ha bay, ha ran, iban ha katan lugal amuin jiyari dynduun sabbutun in ngan sin Allah, pagpatampal sin ibadat iban panglaggui pa mahasutsi mahatinggi Allah.
Patanugun sin usug in dhikir adapun in babae dih manjari magpatanug.
وعن عبد الله بن عمر رضي الله عنهما ، عن النبي صلى الله عليه وسلم قال : ( ما من أيام أعظم عند الله ولا أحب إليه العمل فيهن من هذه الأيام العشر فأكثروا فيهن من التهليل والتكبير والتحميد ) أخرجه احمد 7/224 وصحّح إسناده أحمد شاكر .
Dayn kan Abdullah Ibn Omar-radiyallahu anhuma-, dayn ha nabi-sallalahu alayhi wasallam- nagsabda:{ wayruun na dayn ha mga adlaw malaggu' pa hadarat sin Allah iban wayruun na kalasahan niya in kakahinang dynduun dayn sin hangpu' adlaw ini, pataura niyu dynduun in pag tahlil (la-ilaha-illallah) ibn takbir ( Allahu Akbar) iban tahmid ( Alhamdulillah)}. kiyariwayat hi Ahmad, siyahi hi Ibn sha-kir in isnad.
SIPAT SIN TAKBIR:
Allahu Akbar, Allahu Akbar La-ilaha-illallah, Wallahu Akbar wa lillahilhamd. Iban pa sin dugaing sipat niya.
3. TUMUNAY SIN HAJJ IBAN UMRA
In sarayaw rayaw na hinang ha bulan ini amuna in tumanay sin pag-hadji' pa baytullah al-haram. Hisiyu-siyu in katawafiqan sin Allah tumunay sin salaggu' laggu' diyaakan sin Allah tantu tuud makahasil na siya sin sa laggu'-laggu' karayawan ha sabda sin Rasulullah -sallalahu alayhi wasallam-:
قول رسول الله صلى الله عليه وسلم : ( الحج المبرور ليس له جزاء إلا الجنة ).
In hajjul mabrur wayruun tungbas niya bat malaingkan surga'
4. MAG-QURBAN
Dayn ha salaggu' laggu' ibadat pa Allahu taala ha bulan ini amuna in mag sumbayh qurban karna' sin Allahutaala
فقد ورد عن أبي قتادة رضي الله عنه أن رسول الله صلى الله عليه وسلم سئل عن صوم يوم عرفة فقال : " يكفر السنة الماضية والسنة القابلة " رواه مسلم .
Kiyariwayat dayn kan Abi Qatada -radiyallahu anhu- mattan tuud naasubu in rasulullah ha tungud sin puasa yawmul arafa, nag sabda siya: " makakiparat sin dusa hangka-tahun limabay iban hangkatahun susungun". Kiyariwayat hi Muslim.
In puasa ini sunnat ha manga wayruun naka hadji' adapun in sila nag hahadji' bukun sunnat kanila in mamuasa yawmul arafa sabab in nabi Mohammad -sallallahu alayhi wasallam- way siya namuasa ha waktu niya nag hadji', iban awun riwayat liyangan niya in mamuasa yawmul arafa ha arafa
الله اعلم